تحولات فناورانۀ صنعت بیمه در دنیا که از چند دهه پیش آغاز شده بود، امروزه با سرعت بیشتری در حال خودنمایی است و تصویری از چشم انداز کاملاً انقلابی آن به نمایش درآمده است. بروز این تحولات در کنار تغییر انتظارات مشتریان و ایجاد مدل های کسب و کار دیجیتال، روند سنتی کسب و کارهای بیمه را دچار مشکل کرده و شرکت‌هایی که نتوانند استراتژی و فرآیندهای خود را در بسترهای دیجیتال و متناسب با نیاز مشتریان شخصی‌سازی کنند، از صحنه رقابت کنار خواهند رفت. از طرفی نگاهی به روندهای تاثیرگذار بر صنعت بیمه در جهان از جمله گسترش استارت‌آپ‌های عرضه خدمات بیمه، ورود نابیمه‌گرانی نظیر آمازون، والمارت و گوگل به صنعت برای فروش بیمه، ظهور فناوری‌های موبایلی (Mobile App)، استفاده از اینترنت اشیا، گسترش کانال‌های توزیع دیجیتالی، به کارگیری هوش مصنوعی، استفاده از داده‌های عظیم (Big Data) و غیره ما را به این نتیجه می رساند که فضای صنعت بیمه با سرعت زیادی در حال رقابتی شدن است و حضور رقبای دیجیتال کار را سخت تر خواهد کرد. از این رو، تحوّل دیجیتال (Digital Transformation) به یک الزام اساسی برای شرکت‌های بیمه تبدیل شده و بی‌شک شرکت‌هایی که نتوانند خود را با تحولات دنیای دیجیتال همراه کنند، باید جای خود را به استارت‌آپ‌ها و رقبای دیجیتالی بدهند.
این تحوّلات که معمولاً با اندکی تاخیر صنعت بیمه در ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد، طی سال های اخیر و با ظهور تجمیع‌کننده‌های بیمه‌ای (aggregators) و دیگر استارتاپ‌های فعال در حوزه‌هایی نظیر P2P (همتا به همتا) و … شرکت های بیمه را با فضای جدیدی از کسب و کار مواجه کرده است.
به جرات می توان گفت صنعت بیمه در ایران در طی بیش از ۸۰ سال فعالیت خود، با چنین چالشی از جنس فناوری و تحولات فناورانه مواجه نشده است و این بزنگاه تاریخی می‌تواند نقطه عطفی برای رشد و توسعه صنعت بیمه باشد. از همین رو پیاده‌سازی تحوّل دیجیتال در صنعت بیمه و حرکت به سمت بیمه‌گری باز (open insurance) یکی از نیازمندی های اساسی فضای کسب و کار بیمه است. الزامی که طی سال‌های اخیر و با گسترش استفاده از فناوری‌های دیجیتال و تلفن‌های همراه هوشمند، اهمیت خود را بیشتر نمایان کرده است.
طبق تعاریف، تحوّل دیجیتال مجموعه ای از تغییرات و تحولات عمیق سازمان‌ها و کسب و کارها؛ در حوزه فعالیت‌ها، فرآیندها، توانایی‌ها و مدل‌های کسب و کار است که به آنها اجازه می‌دهد از فرصت‌های ناشی از توسعه فناوری و تغییرات ناشی از آن استفاده کرده و در راستای استراتژی‌ها و اولویت‌های خود بهره بگیرند.
اهمیت فناوری‌های دیجیتال و حرکت به سمت تحوّل دیجیتال به قدری گسترده است که در سال ۲۰۱۵ بیش از ۳۵ درصد شرکت‌های بیمه بر روی فناوری‌های دیجیتال به عنوان بخشی از استراتژی کسب‌وکار خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند و ۲۹ درصد نیز به صورت گزینشی در بخشی‌هایی از کسب و کار خود بر این استراتژی تمرکز داشته‌اند (Accenture, 2015).
به طور کلی تحوّل دیجیتال، تجربه جذابی برای مشتری ایجاد نموده و کاراترین فرآیندهای عملیاتی را استفاده می‌کند و صدها فرصت برای بهبود کسب و کار با استفاده از فناوری های دیجیتال را ارائه می دهد.
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در حوزه تحول دیجیتال در صنعت بیمه باید شکل بگیرد؛ حرکت در مسیر بیمه‌گری باز است. به بیان ساده، بیمه‌گری باز به معنای ارائه سرویس‌های بیمه آنلاین از طریق عرضه API (وب سرویس بیمه) است تا کسب و کارها بتواند به ساده ترین شکل ممکن خدمات بیمه‌ای را وارد کسب و کار خود نموده و ضمن کمک به توسعه کسب و کارشان، زمینه رشد و توسعه صنعت بیمه را نیز فراهم کنند.
دیجیتالی شدن و حرکت در مسیر بیمه‌گری باز از طریق ارائه انواع وب‌سرویس‌های بیمه‌ای می تواند باعث شخصی‌سازی محصولات و خدمات، اعطای حق انتخاب به مشتری، یکپارچه کردن ارتباطات آنلاین و آفلاین و دسترسی به محصولات در هر زمان و انعطاف در فرآیندهای عملیاتی شود و تجربه بهتری را برای مشتری ایجاد کند و از این حیث به حفظ وفاداری و افزایش رضایت وی بینجامد.
حرکت در مسیر بیمه‌گری باز علی رغم تمامی فواید و ارزش افزوده‌ای که برای سازمان‌ها و مشتریان به همراه دارد، نیازمند زیرساخت‌های چابک و به‌روز فناوری اطلاعات می‌باشد. اما باید به این نکته نیز توجه کرد که استفاده از فرصت‌های بیمه‌گری باز، نیازمند نگاهی متفاوت به حوزه فناوری اطلاعات و فرآیندهای صدور و خسارت است. به طوریکه مشتری علاوه بر تجربه خرید آسان بیمه نامه بتواند در کمترین زمان ممکن خسارت‌های احتمالی را دریافت کند.
حرکت در مسیر بیمه‌گری باز این امکان را به بیمه‌گران می‌دهد که بتوانند از طریق همکاری با نابیمه‌گرانی نظیر اپراتورهای تلفن همراه، استارتاپ‌های حوزه های مختلف از جمله گردشگری، سفر، سلامت و … کانال‌های توزیع خود را متنوع کنند و بتوانند با ارائه سرویس های بیمه ای آنلاین به آنها، موجبات رشد و توسعه صنعت بیمه را فراهم سازند. تجربه ای که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با موفقیت مواجه شده است.
بدون شک فناوری اطلاعات یکی از مهم ترین عناصر حرکت در مسیر بیمه‌گری باز در صنعت بیمه است و در ایران یکی از چالش‌های اساسی این حوزه به شمار می آید. بنابراین سرمایه گذاری در این حوزه و توجه ویژه رهبران سازمان به آن می تواند این چالش را به یک فرصت تبدیل کند و موجبات جهش صنعت بیمه را فراهم نماید. با قاطعیت می‌توان گفت در عصر حاضر، هر توسعه‌ای در صنایع مالی و به خصوص بیمه در بستر فناوری اطلاعات صورت خواهد گرفت و شرکت هایی که در این زمینه پیشرو باشند، می توانند به رهبران دیجیتال صنعت بیمه تبدیل شده و از فرصت‌های بیشماری که در این فضا ایجاد می شود استفاده کنند.